Inval bij uw organisatie vanwege het gebruik van illegale software; Wat te doen?

De Business Software Alliance (BSA)

De BSA is een wereldwijde belangenbehartigingsgroep voor de software-industrie. Onder hun leden bevinden zich grote leveranciers, zoals Microsoft, Oracle, Adobe en Autodesk. De BSA is een samenwerkingsverband, maar presenteert zich als een soort softwarepolitie. Volgens de BSA blijkt uit een meting in 2018 dat 22% van de software op Nederlandse computers niet over de juiste licenties beschikken. De schade zou $ 448 miljoen bedragen.

Hoe komt de BSA aan informatie over onjuist licentiegebruik? Zij werkt met ‘informanten’. Dat zijn onder meer ontevreden (ex-)werknemers van de bedrijven die de software gebruiken. De BSA heeft daarvoor een speciale online-‘aanmeldknop’. Bij een geslaagde inval kan de informant een beloning verdienen: € 10.000,-- tipgeld. Verder zijn bedrijven die snel groeien of die onlangs een fusie of overname hebben doorstaan het ‘slachtoffer’. Het softwarebeheer heeft in die gevallen namelijk niet altijd de hoogste prioriteit.

Voorbeelden in onze praktijk

Ook wij hebben er in onze praktijk al een aantal keren mee te maken gehad. Een klant belde ons op met de mededeling dat er een deurwaarder en een of meerdere IT-deskundigen bij haar voor de deur stonden, die op last van de BSA toegang eisten vanwege gebruik van illegale software. De claims besloegen in de meeste gevallen enkele tonnen. Er werd (auteursrechtelijk) beslag gelegd op de aanwezige software door de gehele IT-huishouding te kopiëren. Vervolgens poogde de BSA daarnaast – bovenop de te betalen licentievergoeding – nog eens forse boetes op te leggen.

Ook hebben wij los van de BSA-invallen al een aantal gevallen gehad waarbij softwareleveranciers ‘verklikkers’ in software zelf hebben verstopt en waarbij zij op afstand kunnen zien dat er illegale software is gedownload. Ook dan volgt een sommatiebrief aan de overtreder met een claim en – soms – een boete.

Dezelfde praktijken zien we bij claims wegens auteursrechtinbreuk vanwege publicatie van foto’s op websites e.d.

Hoe zit de Auteurswet in elkaar?

Op grond van de Auteurswet hebben auteursrechthebbenden – in dit geval softwareproducenten – een aantal bevoegdheden om op te treden tegen inbreuk op hun auteursrechten. Deze bevoegdheden variëren van het vorderen van een verbod op het gebruik van de software; het eisen van een rechtmatige vergoeding voor het gebruik (een licentievergoeding); winstafdracht; schadevergoeding, eventueel aangevuld met wettelijke rente en vergoeding van de juridische kosten.

De Auteurswet kent geen grondslag voor het heffen van een boete (een extra vergoeding als strafmaatregel), zoals het Amerikaanse rechtsstelsel het systeem van zogenaamde ‘punitive damages’ kent. Dat blijkt ook uit diverse uitspraken die de rechter in dergelijke kwesties heeft gewezen. Dat de softwareleverancier in beginsel schadeloos moet worden gesteld voor het illegale gebruik van de software en dat er daarnaast rechtmatige licenties dienen te worden aangeschaft waarvoor betaald moet worden, staat uiteraard buiten kijf, maar het claimen van een extreem hoge strafboete is pertinent onredelijk.

De BSA probeert dit echter vaak wel en doordat bedrijven vaak schrikken van een sommatiebrief en zeker van een inval compleet met deurwaarder en ICT-deskundige, wordt er (te) snel overgegaan tot betaling van de door de BSA eigenhandig vastgestelde boetes. Daarnaast nemen bedrijven vaak zonder daarbij stil te staan de door de BSA voorgestelde extra licenties af.

Wat kunt u zelf doen?

Houd uw licentiebeheer goed in de gaten; ook bij uitbesteding aan een extern bureau. Kloppen de aantallen licenties? Zijn de juiste versies aangekocht?

In geval van een sommatiebrief dan wel een inval: schakel tijdig met externe juridische hulp. In veel gevallen is het raadzaam om samen na te gaan of de door BSA gemaakte inventarisatie wel juist is; of de door hen voorgestelde extra licenties wel kloppen en of de door BSA geclaimde extra boete wel terecht is. Wij hebben namelijk al vaak meegemaakt dat de geclaimde bedragen fors omlaag kunnen worden gebracht.

Vragen? Elferink & Kortier Advocaten helpt u graag verder.