Namaak / Slaafse nabootsing

Het komt regelmatig voor dat werken waar auteursrecht op rust, zonder toestemming worden verspreid via het internet. Denk bijv. aan een video met daarin een liedje van een bekende artiest. Indien de auteursrechthebbende vervolgens de schade wil verhalen heeft hij de keuze uit twee partijen: de verspreider (of uploader), én het platform waarop het is geüpload. In veel gevallen wordt gekozen voor het platform. Toch blijkt uit deze zaak tussen de Erasmus Universiteit en online studieplatform Studeersnel dat dit niet altijd even gunstig uitpakt. Het online platform maakt volgens de rechter zelf geen inbreuk door het auteursrechtelijk beschermde materiaal van de Erasmus Universiteit te verspreiden.

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat de AI-modellen van OpenAI en Midjourney, die afbeeldingen genereren, mogelijk zonder toestemming zijn getraind met beelden van Nederlandse makers. Hierdoor zouden de techbedrijven inbreuk kunnen hebben gemaakt op het auteursrecht. 

Ruim een jaar geleden – op 1 juni 2023 – is de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Wet Vifo) in werking getreden. Met deze wet wordt er een veiligheidstoets geïntroduceerd voor investeringen, fusies en overnames die een risico kunnen vormen voor de nationale veiligheid. Inmiddels komt ook de eerste rechtspraak over de Wet Vifo. Zo is niet altijd duidelijk of een organisatie onder de wet valt. Recentelijk werd door de rechtbank geoordeeld dat het meldingstraject niet gebruikt mag worden om vast te stellen óf er een meldingsplicht geldt.

De Wet vereenvoudiging en modernisering bewijsrecht, die vanaf 1 januari 2025 in werking treedt, vereenvoudigt en verduidelijkt de mogelijkheden voor partijen om vooraf en tijdens een civiele procedure informatie te verkrijgen over een geschil. Een van de wijzigingen die de wet met zich meebrengt heeft te maken met de exhibitieplicht uit artikel 843a van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). Wat verandert er zoal?

In deze miniserie binnen onze blogserie over AI behandelen we enkele aspecten van het bredere onderwerp AI in samenhang met het auteursrecht. In een aantal opeenvolgende blogs over AI en auteursrecht lichten wij enkele onderwerpen uit, waarbij wij onderscheid maken in de zogeheten ‘inputkant’ van de AI en de ‘outputkant’ van de AI. Waar in deel 3 auteursrechtvragen aan bod kwamen die zagen op de AI als vervaardiger (output) en de vraag of daarop auteursrechten kunnen rusten, staat in het huidige deel (deel 5) de inputkant centraal. De volgende vragen komen aan de orde: 

• Mag een AI-systeem / een robot ‘getraind’ worden met werken die beschermd zijn onder het auteursrecht? 
• Maakt het AI-systeem / de robot daarbij in het (voorbereidende) samenstellingsproces – bij de ontwikkeling van een AI-model – inbreuk op auteursrechten van anderen?
• Voor de training van een AI-model / robot maken veel ontwikkelaars gebruik van materialen die zij op het internet vinden door middel van bijvoorbeeld ‘webscraping’. Op deze materialen rusten vaak intellectuele eigendomsrechten van derden. Is het uitvoeren van webscraping juridisch toegestaan? Mogen AI-/robotontwikkelaars voor de training van datasets ten behoeve van een AI-model / robot zomaar gebruikmaken van auteursrechtelijk beschermde werken van derden? 
• Kunnen AI-/robotontwikkelaars daarbij een beroep doen op de uitzondering voor tekst- en datamining ex art. 15o Auteurswet?

Game-liefhebbers hebben vast wel eens gehoord van het fenomeen ‘cheatsoftware’. Met deze software kunnen bepaalde beperkingen in een videogame worden omzeild. Kan deze software worden beschouwd als een aanpassing van het spel En maakt het daarmee inbreuk op de auteursrechten van de ontwikkelaar?