Europese cloud: een alternatief voor de Amerikaanse en Chinese datahonger?

Het Financieele Dagblad, 12 december 2019

Dataverzameling door Amerikaanse en Chinese bedrijven

Vrijwel iedereen maakt voor digitale diensten gebruik van Amerikaanse techreuzen als Microsoft, Google en Amazon. Een fors deel van Europese data wordt bij die Amerikaanse bedrijven opgeslagen. Amerikaanse bedrijven zijn echter niet altijd even transparant in welke data zij precies verzamelen en wat zij daarmee doen. Zij zijn bovendien op basis van onder andere de Amerikaanse Cloud Act verplicht om data op verzoek aan de Amerikaanse overheid te overhandigen. Dat geldt zelfs indien de data zich elders, bijvoorbeeld in Europese datacenters, bevinden. Onduidelijk is wat de Amerikaanse overheid vervolgens met die data doet. Ook Chinezen zijn in opmars met het verzamelen van data. Zo berichtten afgelopen zomer diverse media dat het Chinese technologiebedrijf Huawei mogelijk betrokken is bij spionage door de Chinese overheid in Nederland.

Alternatief Europees cloudnetwerk Gaia-X

Alternatieve aanbieders van digitale diensten zijn er tot nu toe nog niet veel. Europa is dus digitaal sterk afhankelijk van de Amerikanen en Chinezen. Volgens Batt moet daar verandering in komen. Door het bundelen van krachten door Europese partijen dient een Europees cloudnetwerk – Gaia-X – te worden opgezet dat als een alternatief kan dienen, aldus Batt.

Ons inziens is het een goed streven om een Europees alternatief op te zetten. Door het bestaan van goede alternatieven, kan men immers een weloverwogen keuze maken voor een geschikte aanbieder van digitale diensten. Hoewel Amerikaanse en Chinese aanbieders uiteraard in Europa ook gebonden zijn aan de AVG, zijn zij daarnaast tegelijkertijd óók onderworpen aan Amerikaanse en Chinese invloeden en/of regelgeving. Dat laatste kan mogelijk botsen met de AVG. Organisaties moeten er in Europa immers voor zorg dragen dat de verwerking van persoonsgegevens in overeenstemming is met de AVG. In dat kader mogen zij onder andere in principe geen persoonsgegevens doorvoeren naar – kort gezegd – landen buiten de Europees Economische Ruimte. Op dit verbod bestaat een aantal uitzonderingen. Zo mag doorgifte van persoonsgegevens naar dergelijke landen onder andere als die landen voldoende passende waarborgen bieden met betrekking tot de bescherming van privacy. Of Amerika en China dergelijke passende waarborgen bieden kan worden betwijfeld. Europese privacytoezichthouders zijn bijvoorbeeld – door onder andere de Cloud Act – erg kritisch op de waarborgen die Amerika biedt. Europese organisaties die hun data bij digitale dienstenaanbieders opslaan zijn in principe ervoor verantwoordelijk dat deze niet worden doorgevoerd naar landen die geen passende waarborgen bieden. De verwachting is dan ook dat men, indien er een goed Europees alternatief bestaat, vaker zal kiezen voor Europese aanbieders.

De komst van Gaia-X hoeft overigens niet te worden afgewacht. Nu al kan men voor alternatieve aanbieders van digitale diensten kiezen. Er zijn bijvoorbeeld verschillende Nederlandse aanbieders die de data op eigen servers binnen Nederland of de EU opslaan.

Afronding

Kortom, met een Europees cloudnetwerk wordt een extra alternatief voor Amerikaanse en Chinese aanbieders van digitale diensten geboden. Vanuit privacyperspectief is dat alternatief toe te juichen. Europese afnemers zijn immers verplicht om alleen die aanbieders in te schakelen die conform de AVG handelen. Het is in dat kader de vraag of Amerikaanse en Chinese aanbieders – gezien de invloeden van de Amerikaanse en Chinese overheid – überhaupt passende waarborgen kunnen bieden. De komst van Gaia-X hoeft overigens, gezien de reeds actief zijnde Nederlandse aanbieders, niet te worden afgewacht.

Slaat u data op bij aanbieders van digitale diensten? Neemt u in dat geval – ongeacht of het Europese, Amerikaanse of Chinese aanbieders zijn – de Europese privacyregels in acht? Elferink & Kortier Advocaten ondersteunt en adviseert u daar graag over. Neem gerust contact met ons op.